Inzingen met kinderen

Carmen Hovestad

[Workshop, gehouden op de studiedag voor leiders van Kindercantorijen en -koren, 17 april 2010 te Zwolle]

Fysieke warming up

Paardje hop
Bij de paardenrace doen de deelnemers alsof zij meedoen in een echte paardenrace op een renbaan. De docent speelt de rol van verslaggever van de race.
Alle deelnemers staan in een kring en de start is een rustig drafje. Dat is steeds de basis van deze oefening.
Dan kan de docent/dirigent verschillende uitbreidingen toevoegen:

De paarden gaan in galop: sneller met de benen heen en weer (sprintje)
bocht naar links: iedereen leunt naar links;
bocht naar rechts: iedereen leunt naar rechts;
voor de tribune: iedereen doet de wave!
Vrouwenpubliek: “Joehoe” (hoog inzetten)
Mannenpubliek: “heuuu” (lage stem gebruiken)
de paarden gaan door de waterbak: een toon pakken
dressuur: draf met de knieën hoog in de lucht
muurtje: een zachte klap tegen het voorhoofd

Het is de kunst en de lol om het tempo steeds verder op te voeren en de bewegingen steeds sneller te laten afwisselen. Het is een aanslag op de conditie. En tegelijkertijd een kleine warming up voor de stem. Laat de kinderen ook zelf bewegingen verzinnen!

Bewegen op muziek
Zet een vrolijk opzwepend muziekje op en maak een grote kring. De kinderen verzinnen om de beurt een beweging en de rest doet deze na.
Wat moeilijkere oefening: 1 leerling doet ‘zomaar’ wat en degene daarna doet dat precies zo na. Ook als er gelachen wordt moet degene daarna dat precies na doen. Uitbreiding: Vergroot de beweging die degene voor jou deed. Geschikt voor kleinere groepen.

Lichaam losmaken
Na een intensieve oefening en voor het zingen is het altijd goed om het lichaam los te maken. Ik begin meestal van top tot teen en laat de leerlingen alle spieren voelen die ze in het lichaam hebben zitten.
Een leuke oefening met de bekken: de kinderen schrijven hun naam met hun bekken en als laatste zetten ze een punt door omhoog te springen. Maak er een wedstrijd van! (Dan hebben de kinderen al snel dat korte namen voordeel hebben)
Als laatste bungelen de leerlingen naar beneden en zwaaien een beetje heen en weer met de armen. Als de armen stil hangen gaan ze langzaam (ruggengraat na ruggengraat) naar boven. Pas als laatste komt het hoofd omhoog.
Vóila, de kinderen staan keurig recht op in een goede zanghouding.

Vocale warming up

Stem warming-up

Echo oefening: De docent doet wat voor en de kinderen doen het na. Dit kan heel simpel, zonder nog te zingen. Je kan er een ’toneelstukje’ van maken. Veel emoties gebruiken en daar je stemkleur bij aanpassen.
Losmaken van de stem dmv glissando’s (met de stem van laag naar hoog en terug) ‘3 Chinezen en een contrabas’ en dan met alle klinkers (“Droo Choonoozoon oon oon coontrooboos),
“Babbel maar een beetje” Een kwint omhoog en weer omlaag. Let op de articulatie! Het is leuk om steeds sneller te gaan.

Canons
Bijvoorbeeld: ‘I like the flowers’ en ‘Als de zwaan zingt’. Deze liedjes zijn te vinden in Eigen-wijs (liedbundel voor het basisonderwijs; ISBN 9 789080 497160).
Voor de oudere kinderen staan leuke canons in de bundel ‘Come, Follow Me’ (bundel met canons en quodlibets voor onderwijs, koren en verenigingen).

Waarom canons als inzingoefening en wat te doen met de canons?

Vaak eenvoudig, makkelijk aan te leren liedjes.
Met weinig tekst toch een mooi lied zingen
Samenzang is heel belangrijk. Naar elkaar luisteren (intonatie/zuiverheid)
Concentratie op je eigen partij.
Door elkaar lopen en goed blijven zingen. Stem/beweging aan elkaar koppelen.

Podiumpresentatie

Het belangrijkste bij podiumpresentatie is de gedachte: gebruik de ruimte! Laat kinderen van achterin op komen lopen of verdeel de groep over de ruimte met een canon.
Het publiek wordt elke keer weer actief aan het luisteren gezet als het geluid ergens anders vandaan komt. Dit wekt nieuwsgierigheid op en is voor de kinderen erg spannend.

Suggesties:

Verdeel de groep in kleinere groepjes en laat ze allemaal een stuk zingen uit een lied.
Kinderen willen graag solo zingen, ook al is het maar 1 regel, maak hier gebruik van!
Laat de kinderen eens in zitten op de grond in een patroon, laat de kinderen zingen met de rug naar het publiek en het hoofd omgedraaid.
Dit zijn maar een aantal voorbeelden. Voor inspiratie kun je kijken naar wat live uitvoeringen van ‘Kinderen voor Kinderen.’ Zij werken veel met changementen.

Afsluitend

‘De grote banaan’ met dansjes. Leuke inzingoefening, beweging bij het lied en leuk als opwarmertje voor een optreden.
Dit lied staat in Eigen-wijs en is nog uit te breiden met eigen coupletten.